Choć Chaga (Inonotus obliquus) od wieków znana jest w medycynie ludowej, jej zastosowanie we współczesnej fitoterapii musi opierać się na rzetelnych dowodach naukowych. Co dziś naprawdę wiemy o jej działaniu? Oto podsumowanie najważniejszych wniosków z przeglądu badań opublikowanego przez Szychowskiego i in. w Journal of Traditional and Complementary Medicine.
Tradycja vs nauka – dlaczego warto badać Chagę?
Chaga od wieków wykorzystywana była w Rosji, Chinach czy Korei jako środek wspierający zdrowie i siły witalne. W XXI wieku jej zastosowanie wymaga jednak weryfikacji zgodnie z zasadami medycyny opartej na dowodach (EBM). W artykule opublikowanym w Journal of Traditional and Complementary Medicine, badacze przeanalizowali dostępne dane z badań in vitro i in vivo, aby ocenić, czy właściwości Chagi są faktycznie uzasadnione.
Bogactwo związków aktywnych – co zawiera Inonotus obliquus?
W publikacji podkreślono, że kluczową rolę w działaniu biologicznym Chagi odgrywają m.in.:
- β-glukany – immunoaktywne polisacharydy,
- triterpeny i pochodne kwasów terpenowych,
- fenole i melaniny – silne antyoksydanty,
- sterole i ergosterol – o działaniu przeciwzapalnym i hormonalnym,
- enzymy (np. dysmutaza ponadtlenkowa – SOD), które neutralizują wolne rodniki.
Autorzy zwracają uwagę, że aktywność tych związków zależy w dużej mierze od zastosowanej metody ekstrakcji – istotne różnice odnotowano między ekstraktami wodnymi, alkoholowymi i ultradźwiękowymi.
Przeczytaj także: Błędy w stosowaniu grzybów funkcjonalnych- jak ich unikać?
Działanie przeciwnowotworowe – co pokazują badania in vitro i in vivo?
Zgodnie z analizą Szychowskiego i zespołu, Chaga wykazuje zdolność do hamowania wzrostu wielu linii komórek nowotworowych: płuc, wątroby, jelita grubego, piersi, jajnika i glejaków. Mechanizmy działania obejmują:
- Indukcję apoptozy – czyli programowanej śmierci komórki nowotworowej,
- Zahamowanie migracji i inwazji komórek,
- Zwiększenie stresu oksydacyjnego w komórkach nowotworowych – poprzez selektywne podnoszenie poziomu ROS.
Szczególnie interesujące okazały się wyniki z użyciem połączeń Chagi z innymi nośnikami (np. nanocząstkami), które wzmacniały efekt cytotoksyczny wobec komórek rakowych.
Immunomodulacja i działanie przeciwzapalne - adaptogeny
Autorzy opisali także istotny wpływ Chagi na układ odpornościowy. W badaniach odnotowano:
- Redukcję cytokin prozapalnych (IL-6, IL-1β, TNF-α),
- Wzrost aktywności makrofagów i komórek NK,
- Wpływ na szlaki sygnalizacyjne NF-κB i MAPK, które odgrywają kluczową rolę w procesach zapalnych i autoimmunologicznych.
W modelach zwierzęcych, ten pasożyt brzozy wykazywał działanie ochronne w przebiegu zapalnych chorób jelit.
Wpływ Chagi na gospodarkę glukozowo-lipidową i cukrzycę typu 2
W eksperymentach na modelach zwierzęcych (m.in. szczury z cukrzycą typu 2) zaobserwowano:
- poprawę insulinooporności poprzez aktywację receptora PPARγ,
- obniżenie poziomu glukozy i trójglicerydów we krwi,
- wsparcie regeneracji komórek β wysp trzustkowych.
Dane te sugerują, że Chaga może być kandydatem do badań klinicznych jako wsparcie metaboliczne, zwłaszcza w stanach przedcukrzycowych i insulinooporności.
Wnioski: co nauka mówi dziś o Chadze?
Autorzy publikacji konkludują, że chaga ma bardzo szerokie spektrum działania biologicznego. Choć większość badań prowadzona była na liniach komórkowych i zwierzętach, zebrane dane dostarczają solidnych podstaw do:
- uznania chagi za potencjalną żywność funkcjonalną,
- rozpoczęcia badań klinicznych zgodnych z EBM (Evidence-Based Medicine).
Wciąż potrzebne są kontrolowane badania na ludziach, ale aktualna baza danych eksperymentalnych jest wyjątkowo bogata i obiecująca.
Zobacz także: Ollywell - jakość, której możesz zaufać
Źródło naukowe:
Szychowski K.A., Foks H., Szechyńska-Hebda M., Szychowski K. (2021).
Inonotus obliquus – from folk medicine to clinical use.
Journal of Traditional and Complementary Medicine, 11(3), 293–302.
Zostaw komentarz: